Kardeş Şehirler

Kardeş şehir, coğrafi olarak uzak yerleşim alanlarının, kültürel ve ticari alışveriş amacıyla oluşturdukları birlikteliktir. Bu birliktelik, sosyo-ekonomik gelişimi yükseltmek amacıyla proje ve programlar yürüten iki veya daha fazla belediyenin ortak uygulamasıdır. Kardeş şehir ya da uluslararası ilişkiler terminolojisinde “sister city”, 1950’li yıllardan itibaren ABD şehirleri ile dünyanın geri kalan ülkelerindeki şehirler arasında barış ve karşılıklı anlayışın geliştirilmesi amacıyla ortaya çıkmıştır. Avrupa’da da aynı yıllarda özellikle Fransız ve İngiliz şehirleri arasında dostluğun geliştirilmesi amacıyla ‘’twinning’’ adı verilen kardeşlik ilişkileri kurulmaya başlanmıştır.

Merkezi ABD’de bulunan Dünya Kardeş Şehirler Birliği Teşkilatı’nın prensiplerine göre bir şehir her ülkeden ancak bir şehir ile kardeş şehir ilişkisi kurabilir. Bu, çok katı bir kural değildir. Ancak bu kurala genellikle uyulduğu görülmektedir.

Kardeş şehir olma teklifi, genellikle diplomatik yollardan yapılır. Dışişleri Bakanlığı kanalıyla belediyelere iletilir veya belediyeler arasında karşılıklı temaslar kurulur. Yurtdışından herhangi bir şehirle kardeş şehir olabilmek için Belediye Meclis Kararı ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın onayı gerekmektedir.

Gerek Belediye Meclisi kararında, gerekse Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın izninde göz önünde bulundurulan en önemli husus, şehirler arasındaki denkliktir. Şehirlerin; ülke içindeki önemi, nüfusu, ekonomik ve ticari durumu, kültürel yapısı ve coğrafi özelliği bakımından birbirine yakın ya da denk olması idealdir. Çünkü bu kriterlere dayanılarak kurulacak bir ilişki daha verimli olur ve ortak çalışmaların daha başarılı yürümesini sağlar. Bazen yukarıda bahsedilen benzerliklerin bir veya birkaçına bakılarak ya da denk olmamasına rağmen manevi destek sağlamak amacıyla da bir şehirle kardeş şehir ilişkisi kurulabilir.

Kardeş şehir ilişkisinin kendisinin başlıbaşına kurulması, ilişkiyi kuran kentler arasında her türlü işbirliği için uygun bir zemin ve güçlü bir bağ oluşturmaktadır. Genel olarak, yapılan protokol çerçevesinde hangi alanlarda işbirliği yapılacağı ifade edilir. Protokol hazırlanmadan önce de iki tarafın faydasına olacak işbirliği alanları için çalışmalar yapılır ve karşılıklı müzakere edilir. Taraflar isterlerse protokole süre sınırı koyabilirler.